Gözlük

Gözlük, çerçeveli mercek ya da merceklerden oluşan bir aksesuar, bir araçtır.

Türk Dil Kurumu, gözlüğü şu şekilde tanımlar: “Görme bozukluğu olan bir kimsenin gözlerinin daha iyi görmesine veya gözleri korumaya yarayan, bir çerçeveye yerleştirilmiş çift camdan oluşan araç”.

Gözlüğün kullanım amacı, görme bozukluğunu gidermek ya da gözleri dış etkenlerden korumaktır. Miyop, hipermetrop ya da astigmat gibi göz bozukluklarında, duruma göre yakını ya da uzağı görmeyi sağlayan gözlük, aynı zamanda güneş ışığı parlaklığı, UV gibi Elektromanyetik ışınımlardan koruma amaçlı ya da bir aksesuar olarak kullanılmaktadır.

Gözlük, plastik ya da metal vb. bir çerçeve içine oturtulmuş, cam, plastik ya da cam ve plastik karışımı malzemeden özel olarak yapılır. Kaynakçı ya da dalgıç gözlüğü gibi özel amaçlı kullanılanları da bulunan bu araç, bir göz doktoru tarafından yapılan ölçüm ve araştırma sonucunda, yazılan reçeteye göre, konunun uzmanı olan yetkin kişilerce (optisyen) bilimsel yöntemlerle kişiye özel olarak hazırlanır.

Tarihçe

8. yy. Mısır hiyeroglifleri‘nde elde edilen bulgulara göre “basit cam mercekler”den sözedilmekteydi. Görme bozukluğunu giderme amaçlı gözlüklerin ise, 12 yy. sonları ve 13. yy başında cam endüstrisi gelişmiş olan Venedik‘te kullanıldığı, bugünkü kullanım şekline en yakın halinin ingiliz bilimadamı ve filozof Roger Bacon tarafından yapıldığı bilinmektedir. İlk başlarda gözlük, elle tutulan “lorgnette” denen modeldeyken, daha sonra “kelebek” adı verilen, gözlerin önüne, burun üstüne oturtulan model geliştirildi. “Monokl” denen ve tek gözde, göz çevresi kaslarıyla sıkıştırılarak kullanılan modeller gibi aşamalar geçiren gözlük, 1727 yılında Londra’da Edward Scarlett’in gözlük sapını bulmasıyla bugünkü şekline kavuştu. İlk gözlükçü dükkânı 1783′de Philadelphia’da açıldı. Önceleri elde üretilen gözlük, daha sonra fabrikasyon üretime geçerek maliyetlerinin de düşmesiyle çoğalarak yaygınlaştı. Yaşam kalitesini artırarak görme bozukluklarını gidermesi açısından gözlüğün insanlığın gelişimine oldukça önemli bir katkısı vardır.

Bazı gözlük çeşitleri

• Güneş gözlüğü
• Koruma gözlüğü
• Yüzücü gözlüğü
• Kaynakçı gözlüğü
• Dalgıç gözlüğü
• 3 boyutlu film gözlüğü
• Lazer gözlüğü
• Eskimo kar gözlüğü

Ayrıca bakınız

• Optik
• Mercek
• Büyüteç
• Dürbün